Przemysław Wiater ur. 26.12.1958 r. we Wrocławiu. Absolwent dwóch kierunków na Uniwersytecie Wrocławskim: magister historii ze specjalizacją archiwalną w 1983 r. i magister historii sztuki w 1987 r. Po studiach został pracownikiem naukowo-badawczym w Zespole do spraw Zabytków Techniki na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej. Następnie podjął studia doktoranckie na Śląskoznawczym Studium Doktoranckim na Uniwersytecie Wrocławskim, które ukończył w 1994 r., jako doktor nauk humanistycznych w zakresie historii, obroniwszy pracę pt. „Transport publiczny we Wrocławiu przed 1945 r.”, napisaną pod kierunkiem prof. Adama Galosa.

Od 1995 r. zatrudniony w Muzeum Karkonoskim w Jeleniej Górze, w którym pracował jako kustosz w Oddziale tegoż Muzeum w Szklarskiej Porębie. Osiągnął najwyższy w muzealnictwie tytuł kustosza dyplomowanego (decyzja Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 4 czerwca 2001 r.).

Był działaczem samorządowym – radnym Rady Miejskiej w Szklarskiej Porębie aż czterech kadencji (1999-2002, 2002-2006, 2006-2009 i obecnej 2018-2023). W latach 1996-2004 był przewodniczącym Grupy Roboczej „Historia” Euroregionu NYSA, jak również delegatem Szklarskiej Poręby do Euroregionu NYSA.

W ramach dodatkowego zatrudnienia prowadził zajęcia na uczelniach wyższych. W latach 2008-2017 był adiunktem na Wydziale Prawa Wyższej Szkoły Menadżerskiej w Legnicy; w latach 2015-2017 Dziekan Wydziału Prawa tejże uczelni.

Był członkiem Rady Programowej Międzynarodowego Centrum Prawa i Zarządzania przy Wyższej Szkole Menadżerskiej w Legnicy, kierownikiem Zespołu Badawczego „Problemy wielokulturowości Dolnego Śląska w kontekście regionalizmu europejskiego”. Od 2017 r. był też  wykładowcą Karkonoskiej Państwowej Szkoły Wyższej w Jeleniej Górze.

Jako muzealnik był też, w latach 2000-2002, doradcą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego do spraw rewindykacji zabytków i ekspertem Marszałka Województwa Dolnośląskiego w zakresie instytucji kultury. Na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego opracował raport „Muzea na Dolnym Śląsku”. W latach 2009-2013 był ekspertem Ministerstwa Rozwoju Regionalnego w zakresie kultury oceny programu Phare CBC III Polska-Saksonia. Był inicjatorem podpisania umowy o współpracy pomiędzy Szklarską Porębą a Akademią Sztuk Pięknych we Wrocławiu oraz umów o partnerstwie w dziedzinie kultury pomiędzy Szklarską Porębą a Worpswede i Kazimierzem Dolnym. Członek Zarządu i kierownictwa Działu Organizacyjnego Fundacji „Karkonosze – muzyka serc”, pracował w Zarządzie Fundacji „Historia.pl”.

W 2003 r. został laureatem nagrody „Izerski Kryształ 2003” za działalność w dziedzinie kultury; w 2010 r. laureatem Nagrody Marszałka Województwa Dolnośląskiego za szczególne osiągnięcia w dziedzinie kultury; w 2012 r. nagrodzony nagrodą „Liczyrzepy” starosty jeleniogórskiego; w 2014 r. odznaczony medalem  „Gloria artis”; w 2016 r. odznaczony brązowym Krzyżem Zasługi; w 2017 otrzymał tytuł „Zasłużony dla Szklarskiej Poręby”.

Autor kilku monografii historycznych (w tym Szklarskiej Poręby), kilkudziesięciu artykułów naukowych, kierownik krajowych i międzynarodowych projektów muzealno-wystawienniczych. Członek honorowy Gildii Przewodników Sudeckich i Towarzystwa Izerskiego, Kanclerz Sudeckiego Bractwa Walońskiego, pomysłodawca narciarskich zawodów retro.

Kierował znaczącymi projektami muzealnymi:

– „Wspaniały krajobraz. Imposante Landschaft. Artyści i kolonie artystyczne w Karkonoszach w XX wieku” – kierownik projektu ze strony polskiej (1997-2000);

– „Śląskie Elizjum. Przeszłość, teraźniejszość, przyszłość zamków i pałaców w Kotlinie Jeleniogórskiej” kierownik, a następnie sekretarz – koordynator projektu ze strony polskiej (1999-2001);

– „Film und Kunst Festival Worpswede 2013. Między Wisłą a Odrą. Polskie kolonie artystyczne 1890-1914” kierownik projektu (2013).

opr. Ivo Łaborewicz

Z wielkim smutkiem przyjęliśmy wiadomość o śmierci dra Przemysława Wiatera, wybitnego regionalisty, muzealnika, historyka, wieloletniego kustosza Muzeum Karkonoskiego w Jeleniej Górze, a w ostatnim czasie dyrektora tej placówki. Rodzinie, bliskim oraz społeczności Muzeum składamy wyrazy głębokiego współczucia. Niech odpoczywa w pokoju.

Przemysław Wiater pozostanie w naszej pamięci, ale również poprzez swoją twórczość. Był autorem m.in. monografii Szklarskiej Poręby (2011, wspólnie z Ivo Łaborewiczem), książek: Walonowie u Ducha Gór (2018) czy Laboranci u Ducha Gór (2017). Przez ponad 20 lat stale współpracował z redakcją “Rocznika Jeleniogórskiego”, na którego łamach publikował swoje teksty. Zachęcamy do lektury artykułów Przemysława Wiatera, których listę zamieszczamy poniżej. Wszystkie pozycje są w wolnym dostępie, z zasobu Jeleniogórskiej Biblioteki Cyfrowej.

Wiater, Przemysław: Początki komunikacji publicznej w Kotlinie Jeleniogórskiej, Rocznik Jeleniogórski. T. 29, 1997, s. 39-47.

Wiater, Przemysław: Zabytkowy cmentarz ewangelicki w Szklarskiej Porębie Dolnej, Rocznik Jeleniogórski, T. 30, 1998, s. 147-154.

Wiater, Przemysław: Początki hutnictwa szkła w dolinie rzeki Kamiennej w świetle literatury, Rocznik Jeleniogórski, T. 31, 1999, s. 105-114.

Wiater, Przemysław: Dawna huta szkła Karlstal – Orle: zarys dziejów, Rocznik Jeleniogórski, T. 32, 2000, s. 65-84.

Wiater, Przemysław: 10 lat działalności Komisji Historycznej Euroregionu NYSA, Rocznik Jeleniogórski, T. 33, 2001, s. 23-24.

Wiater, Przemysław: Z dziejów Szpitala Kolejowego w Szklarskiej Porębie Dolnej, Rocznik Jeleniogórski, T. 33, 2001, s. 115-122.

Wiater, Przemysław: Powojenne losy muzeum Domu Carla i Gerharta Hauptmannów w Szklarskiej Porębie, a reintegracja dolnośląskiego dziedzictwa kulturowego, Rocznik Jeleniogórski, T. 34, 2002,s. 147-152.

Wiater, Przemysław: Cmentarz Wolnomyślicieli w Szklarskiej Porębie, Rocznik Jeleniogórski, T. 35, 2003, s. 169-174.

Wiater, Przemysław: Zabytkowe założenia parkowe wokół domu Carla i Gerharta Hauptmannów w Szklarskiej Porębie, Rocznik Jeleniogórski, T. 36, 2004, s. 127-132.

Wiater, Przemysław: Will-Erich Peuckert – „Zafascynowany magią”, Rocznik Jeleniogórski, T. 38, 2006, s. 87-92.

Wiater, Przemysław: Laboranci w Karkonoszach i Górach Izerskich, Rocznik Jeleniogórski, T. 39, 2007, s. 61-76.

Wiater, Przemysław; Łaborewicz, Ivo: Zmiany przynależności państwowo-administracyjnej śląskiej strony Gór Izerskich na przestrzeni dziejów, Rocznik Jeleniogórski, T. 40, 2008, s. 101-106.

Wiater, Przemysław: Początki narciarstwa w Karkonoszach i Górach Izerskich, Rocznik Jeleniogórski, T. 40, 2008, s. 129-148.

Wiater, Przemysław: Witriolejnia i kopalnie pirytu w Szklarskiej Porębie Dolnej, Rocznik Jeleniogórski, T. 41, 2009,s. 43-48.

Wiater, Przemysław: Gerhart Hauptmann a kolonia artystów w Szklarskiej Porębie, Rocznik Jeleniogórski, T. 43, 2011, s. 61-66.

Wiater, Przemysław: Pisarska Poręba nad Szklarskim Potokiem. O początkach Szklarskiej Poręby, , Rocznik Jeleniogórski, T. 44, 2012, s. 33-48.

Wiater, Przemysław: O konieczności edukacji regionalnej na Dolnym Śląsku, Rocznik Jeleniogórski, T. 47, 2015, s. 176-181.

Między Legnicą a Jelenią Górą. Prace dedykowane Stanisławowi Firsztowi w 40-lecie pracy w muzealnictwie i 65. urodziny, red. I.Łaborewicz, M.Szajda, Jelenia Góra 2020, ss. 358.

Książka jest dostępna na stronie Wydawnictwa AD REM. Serdecznie zachęcamy do lektury!

W dniu 25 września br. w Muzeum Karkonoskim w Jeleniej Górze odbył się jubileusz Stanisława Firszta – wieloletniego dyrektora tej placówki, obecnie dyrektora Muzeum Przyrodniczego w Jeleniej Górze, a także wiceprezesa Towarzystwa Przyjaciół Jeleniej Góry.

W imieniu organizatorów serdecznie dziękujemy wszystkim za przybycie!

Zachęcamy do obejrzenia galerii z wydarzenia, która znajduje się poniżej. Autorami zdjęć są Magdalena Opęchowska oraz Karolina Pawlikowska.

Wszystkich zainteresowanych okolicznościową publikacją – tomem studiów dedykowanych jubilatowi, zachęcamy do zapoznania się ze spisem treści. Książkę można nabyć w siedzibie Wydawnictwa-Poligrafii AD REM w Jeleniej Górze.