W dniu 16 października 2021 r. odbyło się szóste spotkanie z cyklu „Szlakiem jeleniogórskich kościołów i wyznań”. Pomysłodawcą spacerów jest Justyna Szczygielska. Miejscem spotkania był kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Cieplicach Śląskich-Zdroju. Spotkanie w imieniu Towarzystwa Przyjaciół Jeleniej Góry otworzył Józef Hanusiak, który poprowadził trzecią część spotkania. Licznie zebrani turyści na wstępie wysłuchani audycji słownej, następnie w imieniu ojców pijarów głos zabrał ojciec Kazimierz. Spotkanie zakończyło się spacerem wokół kościoła.

Zakon

Pijarzy są zakonem założonym przez Józefa Kalasancjusza. Święty urodził się w Hiszpanii w roku 1557 roku. W roku 1597 roku założył pierwszą w Europie szkołę bezpłatną dostępną dla wszystkich bez względu pochodzenie i wyznanie. Nazwa Zakon Pijarów jest nazwa potoczną. Pełna nazwa zakonu to: Zakon Kleryków Regularnych Ubogich Matki Bożej Szkół Pobożnych. Skrót nazwy zakonu SP lub SchP. Głównym przedmiotem działalności zakonu jest nauczanie i wychowanie młodzieży. Realizują swą misję pod hasłem Pobożność i Nauka. Swoje powołanie potwierdzają składanymi ślubami – czystości, ubóstwa, posłuszeństwa, bezinteresownej troski o nauczanie i wychowanie dzieci i młodzieży. Główna Kuria Prowincjonalna Polskiej Prowincji Zakonu Pijarów mieści się w Krakowie, oczywiście przy ul. Pijarskiej.

Senior zakonu ojciec Kazimierz barwnie opowiedział o zakonie Pijarów. Nie zabrakło anegdot związanych z zakonem, jedna z nich to odpowiedź na pytanie co piją pijarzy?, jak obecna ulica Pijarska w Jeleniej Górze nosiła przez kilka dni nosiła omyłkowo nazwę ul. Pijackiej. Oczywiście nie zabrakło opowieści i pytań ze strony słuchaczy o powstanie zakonu, czym się zajmują, jak wygląda powszedni dzień, jakie mają obowiązki, oraz o szkolnictwie. Zakon Pijarów słynie z prowadzenia szkół dla młodzieży w kilku miastach. W Cieplicach prowadzone jest Kolegium o. Pijarów. Zakon o. Pijarów jest obecny w jedenastu polskich miastach, w tym w Cieplicach od roku 1945 roku. Rozwój Cieplic jest nierozerwalnie związany z zakonami. Wcześniej byli to augustianie, joannici, cystersi, obecnie jest to SP.

Kościół i jego otoczenie

Pierwszy kościół wzniesiono końcem XIII wieku. Kluczowy moment dla rozwoju parafii nastąpił w roku 1403, gdy właściciel Chojnika Gotsche Schoff ufundował klasztor do którego sprowadził cystersów z pobliskiego Krzeszowa. Wielką tragedią dla kościoła był pożar w roku 1711. Decyzją opata Dominika Geyera z Krzeszowa  kościół został odbudowany w latach 1712 – 1714. przy dużym zaangażowaniu zakonników cysterskich i właściciela Cieplic, hrabiego Hansa Antoniego Schaffgotscha. Nowymi gospodarzami od maja 1945 roku do chwili obecnej są o. Pijarzy z Krakowa.

Główne wejście do kościoła od strony południowej zdobi kamienny portal obrazujący Maryję z Dzieciątkiem Jezus w adoracji aniołów. Kościół murowany o charakterze bazylikowym. Okazały ołtarz datowany jest na rok 1716. Obraz ołtarzowy to dzieło wybitnego malarza śląskiego Michała Willmanna. Obraz zatytułowany „Maria jako Królowa Niebios w otoczeniu świętych cysterskich”.  

Ołtarz uzupełniają figury, od prawej strony św. Piotr, św. Jan Chrzciciel patron świątyni. Po prawej stronie święci Jan Ewangelista i Paweł. Dalszym uzupełnieniem ołtarza są narożne przybudówki, po lewej stronie stoi św. Andrzej z charakterystycznym krzyżem,  z prawej strony figura św. Judy Tadeusza z maczugą. Na prawo od ołtarza pierwsza kaplica ołtarzowa z 1782 roku poświęcona św. Judzie Tadeuszowi w otoczeniu św. Franciszka z Pauli i św. Wincentego. Kolejny ołtarz został poświęcony św. Annie Samotrzeciej. Następny, trzeci  ołtarz jest najstarszym, pochodzi z 1716 roku i przedstawia w obrazie 14. Św. Wspomożycieli ze św. Krzysztofem i Matką Bożą z Dzieciątkiem. Kolejny ołtarz boczny poświęcony został bł. Czesławowi.

Po stronie północnej kościoła umieszczone są kolejne ołtarze boczne.   Pierwszy z nich poświęcony jest Trójcy Przenajświętszej, pochodzi z 1802 roku. Następne ołtarze poświęcone są św. Jadwidze, Matce Bożej Wspomożycielce,  św. Walburgii. Chrzcielnica z roku 1791. Pokrywę chrzcielnicy zdobi figura Jana Chrzciciela udzielającego chrztu Jezusowi. Ambona pochodzi z 1716 roku i w całości w swym wystrojem poświęcona jest patronowi kościoła. Płaskorzeźby na koszu ambony i  balustradzie przedstawiają sceny: Jana Chrzciciela jako głosiciela przyjścia zbawiciela; chrzest Jezusa w Jordanie; św. Jan i Chrystus jako Baranek gładzący grzechy świata i ostania scena przedstawia męczeńską Śmierć Jana Chrzciciela. Płaskorzeźby uzupełniają figury rodziców św. Jana – Elżbietę i Zachariasza. Trzecia figura to Mojżesz z tablicami dekalogu. Baldachim zwieńcza figura św. Jana w otoczeniu aniołów. Na filarach na wysokości balkonów obrazy 12 apostołów malarstwa Georg Wilhelm Neunhertz. Na balkonie po prawej stronie ołtarza obrazy przedstawiają: św. Jana Chrzciciela, Bernarda, Marię Magdalenę. Po lewej stronie obrazy  Anioła Stróża, św. św. Jadwigi Śląskiej, Barbary, Franciszka z Asyżu.

Na ścianie chóru znajdują się trzy obrazy. Pierwszy z lewej to Chrystus w Ogrodzie Oliwnym, pośrodku obraz przestawiający zdjęcie z krzyża i opłakiwanie zmarłego Jezusa. Ostatni obraz to Zstąpienie Chrystusa do otchłani. Organy zbudowano w latach 1764 – 1765, a wykonał je miejscowy mistrz Johann Godfried Herbst z Piechowic. Organy zostały przebudowane w roku 1908. Obecnie posiadają 28 głosów.

W otoczeniu całego zespołu znajduje się wolno stojąca wieża wzniesiona w latach 1709-1710, przez którą wchodzi się na plac kościelny. Za wieżą po lewej stronie stoi kolumna z figurą św. Floriana. Na murze otaczającym plac umieszczono epitafia, płyty nagrobne rodziny Schaffgotschów. Płyty te przywieziono w 1849 roku z cmentarza w Radomierzu.

Idąc dalej przechodzimy do dawnego ogrodu klasztornego, przez okazałą bramę zwieńczoną portalem przedstawiającym uwielbienie Najświętszego Sakramentu. W środku umieszczona jest złota monstrancja i słowa „Ja jestem chlebem życia”. Nad monstrancją zapisano słowa „Oto chleb aniołów dla pielgrzymów wśród padołów, dla synowskich jeno stołów.

Od strony północnej  placu przy murze jest kolumna Trójcy Przenajświętszej, a w otoczeniu kolumny są dwie figury postawione w latach 1785-1786. Z lewej strony to św. Hubert, natomiast z prawej strony to św. Sebastian. We wschodniej stronie kościoła na murze znajdują się dwie figury św. Gotarda i św. Placyda.

Dziękujemy księdzu proboszczowi o. Grzegorzowi  za przyjęcie grupy turystów oraz o. Kazimierzowi za spotkanie za przyjęcie turystów i ciekawe opowieści.

Kolejne spotkanie będzie 23 października o godz. 10.00 w Kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa w Sobieszowie.